زبان فارسی در قرن 13 به بنگال آمد و تا سال 1837 دوام یافت تا اینکه سرانجام در این سال به عنوان زبان رسمی هندوستان لغو گردید. در این محدوده زمانی طولانی ششصد ساله هزاران کتاب به زبان فارسی به رشته تحریر درآمد و دهها و صدها شاعر اشعارشان را به این زبان شیرین سرودند. در این دوران، زبان و ادبیات فارسی به نهایت شکوفایی خود رسید و میزان قابل توجهی از آثار خطی، سند، نقاشی های مینیاتور و دیگر صنایع دستی را برای بنگال به میراث گذاشت تا برایش مرکز سونار بنگلا را بوجود آورد. تهیه و گردآوری مقادیر بسیاری از آثار خطی توسط مامورین هندی و بریتانیایی باعث بوجود آمدن مجموعه کتابخانه ای شد که می تواند مرکز تحقیقاتی باشد در زمینه مطالعات آثار ادب فارسی و نه فقط در بنگال بلکه در سطح بین المللی. فهرستنویسی و طبقه بندی این مجموعه ها باعث شد که آثار ارزشمند ادبیات فارسی برای همیشه حفظ شود.مهمترین آثار خطی فارسی را می توان در انجمن آسیایی، یادمان ویکتوریا، کتابخانه ملی و کتابخانه کاخ هازار دوواری مرشدآباد و سایر نقاط مشاهده کرد. هر چند آثار این مجموعه ها تا اندازه ای توسط فهرستنویسان این مراکز طبقه بندی شده است ولی بسیاری از آنها هنوز نیازمند طبقه بندی دقیق، مراقبت و ذخیره سازی صحیح می باشند. ولی ارزش واقعی آنها در استفاده از آنها در بررسیهای فرهنگی است. به قول معروف: «ارزش دسر، به خوردنش است».

تذهیب از هنرهای تزئینی ایرانی- اسلامی است که در نسخه های ادوار مختلف قابل مشاهده است و هنرمندان آثار نفیس قابل توجهی در این زمینه خلق کرده اند. دوره صفوی و قاجار هر کدام به فراخور شرایط زمانه و تاریخی خاص خود، بستری را برای پیشرفت هنرتذهیب فراهم نمودند و بدین ترتیب بررسی و ارزش گذاری ویژگی های سبکی آثار هر دوره و حجم تولید آنها قابل توجه می نماید. در این راستا، ابتدا تصاویری از کُتب خطی مذهب موجود در موزه ها(موزه ملی ملک، مجلس شورای اسلامی و موزه رضا عباسی و هنرهای تزیینی اصفهان)و نمونه های چاپیِ در دسترس انتخاب گردید و از نظر نقشمایه های تزئینی، ترکیب بندی و چگونگی کاربست آنها در تزیینات متن، سرلوح و حواشی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین ویژگی های کلی سبک تذهیب کتب در دوره صفوی و قاجاریه مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفتند. در دوره صفوی به دلیل حمایت مالی و نیز معنوی، شاه، بزرگان و اشراف، تولید آثار تذهیب در شمارگان بالا و در نهایت ظرافت و زیبایی انجام پذیرفته است. در اواخر دوره صفویه به دلیل کاهش حمایت دربار خلق آثار تک برگی رواج پیدا می کند. در اوایل دوره قاجار تذهیب نسخه ها از اصول تذهیب نظایرشان در دوره صفوی پیروی نمود و به مرور زمان با تأثیر از شرایط زمانه خود، ویژگی هایی بصری و فنی ویژه ای نظیر رواج روحیه اشرافی گری در جامعه، استفاده بسیار از رنگ طلا و تکنیک مُرصع را در تذهیب به دنبال داشت. شیوه پژوهش تحلیلی-توصیفی و روش گردآوری اطلاعات متنی و تصویری اسنادی است.

آل میکال، از برجسته ترین خاندان های ایرانی هستند که نیاکان آنها پادشاهی سغد و سمرقند پیش از اسلام را عهده دار بودند و بعدها با پیوستن به خلافت عباسی، گرایش شدیدی به زبان و ادب عربی پیدا کردند. امیر ابوالفضل میکالی (436ق) ادیبی برجسته بود که آوازه اش تا دور دست ترین مناطق غرب اسلامی پیچید و دیوان شعر و رسائل وی که انباشته از صنعت تجنیس و سجع بود، مورد مطالعه، استناد و تحسین قرار گرفت. با توجه به وجود ابهاماتی درباره شخصیت و به ویژه آثار او، نگارندگان در این جستار، کوشیده اند با تحقیقی تاریخی شخصیت علمی و ادبی او را تبیین کنند و پژوهشی نوین در آثار وی، به خصوص آثار نویافته به دست دهند. معرفی چندین کتاب جدید که دست نوشته هستند و از دید پژوهشگران پنهان بوده اند و نیز بیان مختصرگونه ای از محتوای آنها و نیز تبیین ابهامات موجود در آثار میکالی، از نتایج این تحقیق به شمار می رود.

گرافولوژی علم یا فنی است که با مطالعه خط یک فرد، شخصیت و یا خلق و خوی و یا چگونگی روان او را می توان تشخیص داد. در این تحقیق، با اخذ دستخط و پرسشنامه شخصیتی MMPI از افراد مختلف یک پایگاه داده تشکیل شده است. ضمن استخراج ویژگی ها از دستخط، از درخت تصمیم به عنوان ابزار یادگیری ماشین جهت گروه بندی ویژگی ها استفاده شده است. سیستم پیاده سازی شده با دریافت نمونه دستخط روبش شده می تواند خصوصیات فردی نویسنده را پیش بینی نماید. نمونه های مورد بررسی شامل 140 آزمودنی در دو گروه مختلف است. این دو گروه عبارتند از70 نفر از مددجویان زندان شهر سمنان و 70 نفر از دانشجویان مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی سمنان. در راستای اخذ دستخط، یک نوشته واحد که متن آن از لحاظ تحریک احساسات خنثی و ضمنا ساده و روان باشد انتخاب شد و از آزمودنی ها خواسته شد که از روی آن در یک کاغذ A4 بی خط بنویسند. برای تشخیص نهایی از درخت تصمیم استفاده شده است. برای راستی آزمایی نتایج درخت تصمیم، از خروجی های پرسشنامه MMPI کمک گرفته شد که نتایج نویدبخشی به دست آمد. نتایج تشخیص درست ویژگی های استخراج شده توسط الگوریتم پیشنهادی از 87%% تا 94%% مطابقت با مشاهدات را نشان می دهد. نتایج تشخیص شخصیت حاصل از درخت تصمیم دقت 69% را در مقایسه با نتایج پرسشنامه شخصیتی MMPI حاصل داد.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

محمد خان حاجی خان جمال خان دشتی از شاعران برجسته دوره بازگشت ادبی و از خوانین خیر و خوش نام منطقه دشتی بوده است. او، درگذر از زندگی سیاسی و نشست و برخاست با بزرگان دوره قاجار، شاعری حرفه ای نیز بوده است. این را می توان از تغییرات مداومی که در شعرهایش می داده متوجه شد. شعر او در زمانه ای که در آن می زیسته، مورد توجه بزرگان حکومتی و شاعران معروف و تذکره نویسان بوده اما با گذشت زمان رو به فراموشی گذاشته است. به غیر از دیوان اشعار که در بردارنده انواع شعر به خصوص غزل است چندین کتاب دیگر نیز تالیف کرده است. این مقاله در پی معرفی آثار این شاعر و بررسی اجمالی شعر اوست.

یعقوب بن عثمان غزنوی چرخی از مردم خراسان و از عارفان سده های هشتم و نهم هجری است. در کارنامه این عارف نقشبندی، تفسیری فارسی به چشم می خورد که همواره مورد توجه مردم شبه قاره هندوستان، افغانستان و آسیای میانه بوده است. شاهد این توجه دستنوشته های متعددی از این تفسیر است که تاکنون در کتابخانه های این کشورها باقی مانده و برخی از آنها نیز در فهرستهای نسخ خطی شناسانده شده اند. علاوه بر دستنوشته های موجود، این تفسیر چند بار از جمله در کابل، بمبئی و لاهور با چاپ سنگی انتشار یافته، اما تاکنون مقابله و تصحیح انتقادی نشده است. نگارندگان که تصحیح انتقادی این تفسیر را در برنامه کار خود گنجانیده اند، در این مقاله پس از بررسی احوال و آثار مولف به معرفی این تفسیر و بررسی پاره ای از ویژگیهای تفسیری و سبکی و زبانی آن پرداخته اند.

هدف: تصرف های صورت گرفته در نسخ خطی آثار میرزا ابراهیم بدایع نگار از مورخان دوره قاجار و آسیب هایی که این تصرفات بر شناسایی این آثار می گذارند، بررسی و تحلیل شده است. در پرتو این بررسی آثار منفی تحریف نسخه های خطی بر پژوهش های بعدی نیز تشریح شده است.روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش بر مبنای تحلیل متون انجام شده است. با بررسی نسخه های خطی مربوطه، موارد تحریف مشخص و سپس با مقایسه این موارد با متون دیگر، میزان و شکل تغییرات تحلیل شد.یافته ها: میرزا احمد منشی رازی نوه میرزا ابراهیم بدایع نگار تلاش کرد یکی از مهم ترین آثار پدربزرگش را به نام خود قلمداد کند، بنابراین با دست بردن در نسخه تغییراتی را در آن ایجاد کرد. این تغییرات که با عنوان تحریف یا تصریف شناخته می شوند، از سویی موجب شدند نسخه در فهرست ها درست معرفی نشود و از سوی دیگر محتوای آن نیز دچار آسیب شود. این تصرفات در سه بعد بررسی شده اند: نخست تحریف در نام نویسنده و سپس تحریف در نام افراد مرتبط و در نهایت تصرف در محتوای کتاب.نتیجه گیری: تحقیق و تدقیق در نسخه های خطی به لحاظ سیاق نگارش و کتابت می تواند در شناسایی علمی تر این نسخه ها موثر باشد. نسخه های بسیاری وجود دارند که سهوا یا عمدا دچار تحریف و تصریف شده اند و یکی از وظایف نسخه شناسان شناسایی و اصلاح آنهاست تا بتوان درحد امکان به نوشته مولف نزدیک شد.

بینش کشمیری از شاعران فارسی زبانِ دوران شکوفایی زبان و ادبیات فارسی در منطقه ی شبه قاره است که آثار گرانسنگی از او به یادگار مانده و تا کنون درباره ی مختصّات آثار وی، اطلاعاتی علمی ارائه نشده است. از آنجا که تفاوتهای فردی، مشخّصه های فرهنگی و عناصر شخصی یک متن را با روشهای سبک شناسی میتوان بررسی کرد؛ لذا ضمن معرفی شاعر و آثار او، شعر وی به لحاظ زبانی، فکری و ادبی بررسی شده و طرز نویسندگی، نظام فکری و پسندهای فرهنگی و اجتماعی عهد او، آشکار گردید؛ در نتیجه تبیین شد که بینش کشمیری شاعری صاحب سبک است؛ اما ناشناخته. اشعار او نشان از تسلط و ورزیدگی شاعر در هماهنگی میان قالب و محتوا است و شعرش چه به جهت زبانی رسا و فصیح و چه از لحاظ ساختمان و شکل درونی و چه از حیث موسیقی و تخیل، میتواند او را در ردیف شاعران سرآمد و نام آور شعر سبک هندی قرار دهد. روش پژوهش در این مقاله به صورت کتابخانه ای و براساس شیوه ی توصیفی و تحلیلی از نسخه های خطی بینش کشمیری است.